Lớp Phật Pháp Buddhadhamma
Môn học: Phật Pháp Cơ Bản
Bài học ngày 4.7.2022
Phần II: Phật Pháp
Đạo Đế (chánh tinh tấn)
Đạo đế nói một cách ngắn gọn là con đường dẫn đến sự chấm dứt khổ đau. Kinh văn nêu rõ:
Idaṃ kho pana bhikkhave dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo seyyathīdaṃ: sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammā’ājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi.
Nầy các Tỳ khưu, đây là diệu đế về con đường dẫn đến diệt khổ: chính là thánh đạo tám chi phần tức chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm và chánh định.
[Nội dung bài học ngày 4.7.2022]
Chánh tinh tấn là nỗ lực chánh đáng. Trong cuộc sống, chúng sanh thường có những có gắng nhưng thường là xung lực bản năng như siêng năng tích góp tài sản là một thí dụ. Sự cố gắng được gọi là chánh tinh tấn là thái độ phấn đấu khi ý thức được cái gì nên có và cái gì không nên. Thí dụ như một người khi ý thức rõ căn bệnh thì tự sự hiểt biết đó cố gắng làm những gì để bệnh tình thuyên giảm.
a. Điểm đầu tiên của người huân tu chánh tinh tấn là nhận thức rõ cái gì là thiện, cái gì là bất thiện. Chẳng những chỉ phân biệt mà còn thấy được sự tai hại của pháp bất thiện và sự lợi lạc của pháp thiện. Từ ý thức nầy chỗi dậy sự tích cực phấn đấu.
b. Đối với pháp bất thiện, hành giả cương quyết ngăn ngừa ác pháp chưa sanh không cho sanh khởi (thận cần) và tiêu trừ ác pháp hiện có (trừ cần).
c. Đối với thiện pháp hành giả tích cực tu tạo những thiện pháp chưa có khiến cho sanh khởi (tu cần); và duy trì pháp triển thiện pháp đang có (bảo cần).
d. Đối với người huân tu chánh tinh tấn thì chỉ có một con đường, con đường duy nhất, là phải nỗ lực đối với các pháp thiện và pháp bất thiện. Không có nỗ lực là đồng nghĩa với sự buông thả, chấp nhận, tiêu cực. Đó là con đường thối đọa.
e. Sự huân tu các chi đạo khác luôn luôn cần sự đồng hành của chánh tinh tấn.
(còn tiếp)
Biên soạn: Tỳ khưu Giác Đẳng
