Lớp Phật Pháp Buddhadhamma
Môn học: TƯƠNG ƯNG BỘ – SAṂYUTTANIKĀYA
Bài học ngày 14.9.2021
NHỮNG THỨ THẬT SỰ CÓ GIÁ TRỊ Ở ĐỜI
Kinh Tài Sản (Vittasuttaṃ)
(CHƯƠNG I. TƯƠNG ƯNG CHƯ THIÊN, PHẨM ĐOẠN) (S.i,42)
Theo Phật Pháp, con người sống định hướng theo giá trị mà mình tin là tốt nhất, cao quý nhất. Cũng có những người sống cả đời vẫn không nhận ra cái gì xứng đáng nhất để theo đuổi mà cứ thả bềnh bồng theo tháng ngày. Trong bài kinh nầy một vị thiên đã hỏi về những giá trị cao quý nhất. Câu trả lời của Đức Phật không thể hiểu đơn giản qua văn tự mà cần sự lãnh hội sâu sắc về những gì được xem là đáng có trong cuộc sống phù du nầy.
| Bản dịch HT. Thích Minh Châu | Bản hiệu đính | |
|
[Vị Thiên] ‘‘Kiṃsūdha vittaṃ purisassa seṭṭhaṃ, kiṃsu suciṇṇo sukhamāvahati; Kiṃsu have sādutaraṃ rasānaṃ, kathaṃjīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti. |
-- Tài sản gì ở đời, Ðối người là tối thượng? Sự gì khéo tu trì, Ðưa đến chơn an lạc? Vật gì ngọt tối thượng, Trong tất cả vị ngọt? Sống cuộc sống thế nào, Ðược gọi sống tối thượng? |
Tài sản gì quý nhất? Khéo tu gì an lạc? Vị ngọt nào tối thượng? Lối sống nào tốt nhất? |
|
[Thế Tôn] ‘‘Saddhīdha vittaṃ purisassa seṭṭhaṃ, dhammo suciṇṇo sukhamāvahati; Saccaṃ have sādutaraṃ rasānaṃ, paññājīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti. |
-- Lòng tin ở đời này, Là tài sản tối thượng. Chánh pháp khéo tu trì, Ðưa đến chơn an lạc. Sự thật ngọt tối thượng, Trong tất cả vị ngọt. Sống cuộc sống trí tuệ, Ðược gọi sống tối thượng. |
Niềm tin: tài sản quý, Trì Pháp tất an lạc, Chân thật vị tối thượng, Sống sáng suốt tốt nhất. |
saddha = đức tin, niềm tin
vitta = tài sản, sản nghiệp, sự giàu có
seṭṭha = tối thượng, quý nhất, tốt nhất
dhamma = pháp, chánh pháp, lẽ chánh
suciṇṇa = khéo hành trì, khéo thực hành
sukhamāvahati = (sukha + āvahati) = tạo nên hạnh phúc, mang lại an lạc
sacca = sự thật, chân thật
have = quả thật, thật sự
sādutara = vị ngọt, sự hợp khẩu
rasa = vị nếm
paññājīviṃ = (pañña + ājīviṃ)= sống sáng suốt, sống với trí tuệ
jīvitamāhu = (jīvita + āhu) = được gọi là cuộc sống (tốt nhất)
Theo Sớ giải thì đời sống sáng suốt là lối sống thật sự mang lại lợi lạc như đời sống cư sĩ có bố thí, trì giới ...v.v... còn đời sống xuất gia biết sử dụng hợp lý nhu yếu với sự quán tưởng chân chánh khi thọ dụng, biết chọn thiền án thích hợp và thành tựu đạo quả.
Dịch giả: Hoà Thượng Thích Minh Châu
Hiệu đính & Biên soạn Giáo trình: Tỳ kheo Giác Đẳng
-ooOoo-
3. Vittasuttaṃ [Mūla]
73.‘‘Kiṃsūdha vittaṃ purisassa seṭṭhaṃ, kiṃsu suciṇṇo sukhamāvahati;
Kiṃsu have sādutaraṃ [sādhutaraṃ (ka.)] rasānaṃ, kathaṃjīviṃ [kiṃsujīviṃ (ka.)] jīvitamāhu seṭṭha’’nti.
‘‘Saddhīdha vittaṃ purisassa seṭṭhaṃ, dhammo suciṇṇo sukhamāvahati; Saccaṃ have sādutaraṃ rasānaṃ, paññājīviṃ jīvitamāhu seṭṭha’’nti.
3. Vittasuttavaṇṇanā [Aṭṭhakathā]
73. Tatiye saddhīdha vittanti yasmā saddho saddhāya muttamaṇiādīnipi vittāni labhati, tissopi kulasampadā, cha kāmasaggāni, nava brahmaloke patvā pariyosāne amatamahānibbānadassanampi labhati, tasmā maṇimuttādīhi vittehi saddhāvittameva seṭṭhaṃ. Dhammoti dasakusalakammapatho. Sukhamāvahatīti sabbampi sāsavānāsavaṃ asaṃkiliṭṭhasukhaṃ āvahati. Sādutaranti lokasmiṃ loṇambilādīnaṃ sabbarasānaṃ saccameva madhurataraṃ. Saccasmiṃ hi ṭhitā sīghavegaṃ nadimpi nivattenti, visampi nimmaddenti, aggimpi paṭibāhanti, devampi vassāpenti, tasmā taṃ sabbarasānaṃ madhurataranti vuttaṃ. Paññājīviṃ jīvitamāhu seṭṭhanti yo paññājīvī gahaṭṭho samāno pañcasu sīlesu patiṭṭhāya salākabhattādīni paṭṭhapetvā paññāya jīvati, pabbajito vā pana dhammena uppanne paccaye ‘‘idamattha’’nti paccavekkhitvā paribhuñjanto kammaṭṭhānaṃ ādāya vipassanaṃ paṭṭhapetvā ariyaphalādhigamavasena paññāya jīvati, taṃ paññājīviṃ puggalaṃ seṭṭhaṃ jīvitaṃ jīvatīti āhu. Tatiyaṃ.
