Môn học: TƯƠNG ƯNG BỘ - HIỆN THỰC VÀ XA VỜI. Kinh Số Nhiều (Sambahulasuttaṃ)

ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati silāvatiyaṃ.

Thuở ấy Đức Thế Tôn trú giữa những người Sakya tại Silāvatī.

Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū bhagavato avidūre appamattā ātāpino pahitattā viharanti.

Bấy giờ gần Đức Thế Tôn có nhiều tỷ khưu sống nhiệt tâm, tinh cần, không xao lãng.

Atha kho māro pāpimā brāhmaṇavaṇṇaṃ abhinimminitvā mahantena jaṭaṇḍuvena ajinakkhipanivattho jiṇṇo gopānasivaṅko ghurughurupassāsī udumbaradaṇḍaṃ gahetvā yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca –

Rồi Ác ma biến thành một ông lão bà la môn có búi tóc lớn, mặc áo bằng da linh dương, thân hình gầy cong như rui mè nhà cũ, hơi thở phều phào, tay cầm gậy udumbara. Ác ma đi tới các tỳ khưu và nói rằng:

‘‘daharā bhavanto pabbajitā susū kāḷakesā bhadrena yobbanena samannāgatā paṭhamena vayasā anikkīḷitāvino kāmesu. Bhuñjantu bhavanto mānusake kāme. Mā sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvitthā’’ti.

Chư Tôn giả xuất gia thời niên thiếu, tóc còn đen, thanh xuân tràn đầy, trong thời sung mãn của cuộc đời lại không hưởng thụ dục lạc. Hãy vui hưởng hạnh phúc kiếp người, chớ bỏ rơi cái trước mắt để mưu cầu những gì xa xôi.

‘‘Na kho mayaṃ, brāhmaṇa, sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvāma. Kālikañca kho mayaṃ, brāhmaṇa, hitvā sandiṭṭhikaṃ anudhāvāma. Kālikā hi, brāhmaṇa, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’’ti.

-- Này Bà-la-môn, chúng tôi không bỏ rơi cái trước mắt để mưu cầu những gì xa xôi. Chúng tôi từ bỏ truy cầu cái xa xôi mà tập trung vào cái trước mắt. Đức Thế Tôn dạy rằng các dục tiêu ngốn thời gian, đầy dẫy đau khổ, nhiều hệ luỵ, hiểm hoạ càng nhiều hơn. Chánh pháp nầy thiết thực hiện tại, vượt ngoài thời gian, đến để chứng nghiệm, có khả năng hướng thượng, người trí tự mình tỏ ngộ.

Evaṃ vutte, māro pāpimā sīsaṃ okampetvā jivhaṃ nillāletvā tivisākhaṃ nalāṭe nalāṭikaṃ vuṭṭhāpetvā daṇḍamolubbha pakkāmi.

Khi nghe nói vậy Ác ma lắc đầu, le lưỡi, trán hiện ba nếp nhăn, chống gậy bỏ đi.

Atha kho te bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –

Rồi các Tỷ-kheo ấy đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn, ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, các Tỷ-kheo ấy bạch Thế Tôn:

‘‘idha mayaṃ, bhante, bhagavato avidūre appamattā ātāpino pahitattā viharāma. Atha kho, bhante, aññataro brāhmaṇo mahantena jaṭaṇḍuvena ajinakkhipanivattho jiṇṇo gopānasivaṅko ghurughurupassāsī udumbaradaṇḍaṃ gahetvā yena mayaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā amhe etadavoca –

‘daharā bhavanto pabbajitā susū kāḷakesā bhadrena yobbanena samannāgatā paṭhamena vayasā anikkīḷitāvino kāmesu. Bhuñjantu bhavanto mānusake kāme. Mā sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvitthā’ti.

Evaṃ vutte, mayaṃ, bhante, taṃ brāhmaṇaṃ etadavocumha –

‘na kho mayaṃ, brāhmaṇa, sandiṭṭhikaṃ hitvā kālikaṃ anudhāvāma. Kālikañca kho mayaṃ, brāhmaṇa, hitvā sandiṭṭhikaṃ anudhāvāma. Kālikā hi, brāhmaṇa, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. Sandiṭṭhiko ayaṃ dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti.

Evaṃ vutte, bhante, so brāhmaṇo sīsaṃ okampetvā jivhaṃ nillāletvā tivisākhaṃ nalāṭe nalāṭikaṃ vuṭṭhāpetvā daṇḍamolubbha pakkanto’’ti.

Bạch Thế Tôn, chúng con sống gần Đức Thế Tôn với sống nhiệt tâm, tinh cần, không xao lãng.

Có một ông lão bà la môn có búi tóc lớn, mặc áo bằng da linh dương, thân hình gầy cong như rui mè nhà cũ, hơi thở phều phào, tay cầm gậy udumbara đi tới chúng con và nói rằng:

- Chư Tôn giả xuất gia thời niên thiếu, tóc còn đen, thanh xuân tràn đầy, trong thời sung mãn của cuộc đời lại không hưởng thụ dục lạc. Hãy vui hưởng hạnh phúc kiếp người, chớ bỏ rơi cái trước mắt để mưu cầu những gì xa xôi.

- Này Bà-la-môn, chúng tôi không bỏ rơi cái trước mắt để mưu cầu những gì xa xôi. Chúng tôi không màng đến cái xa xôi mà tập trung vào cái trước mắt. Đức Thế Tôn dạy rằng các dục tiêu ngốn thời gian, đầy dẫy đau khổ, nhiều hệ luỵ, hiểm hoạ càng nhiều hơn. Chánh pháp nầy thiết thực hiện tại, vượt ngoài thời gian, đến để chứng nghiệm, có khả năng hướng thượng, người trí tự mình tỏ ngộ.

Khi nghe nói vậy ông lão bà la môn lắc đầu, le lưỡi, trán hiện ba nếp nhăn, chống gậy bỏ đi.

‘‘Neso, bhikkhave, brāhmaṇo. Māro eso pāpimā tumhākaṃ vicakkhukammāya āgato’’ti.

-- Này các Tỳ khưu, người ấy không phải là Bà-la-môn, chính là Ác ma đi đến để làm mờ mắt các thầy.

Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –

Rồi ngay khi ấy Thế Tôn nghĩ đến ý nghĩa nầy nói lên kệ ngôn:

‘‘Yo dukkhamaddakkhi yatonidānaṃ,

Kāmesu so jantu kathaṃ nameyya;

Upadhiṃ viditvā saṅgoti loke,

Tasseva jantu vinayāya sikkhe’’ti.

Ai thấy cội nguổn khổ,

Sao mong cầu dục lạc?

Biết sở y trói buộc,

Tu tập đoạn tận chúng.