Lớp Phật Pháp Buddhadhamma
Môn học: Phật Pháp Cơ Bản
Bài học ngày 20.6.2022
Phần II: Phật Pháp
Đạo Đế
Đạo đế nói một cách ngắn gọn là con đường dẫn đến sự chấm dứt khổ đau. Kinh văn nêu rõ:
Idaṃ kho pana bhikkhave dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo seyyathīdaṃ: sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammā’ājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi.
Nầy các Tỳ khưu, đây là diệu đế về con đường dẫn đến diệt khổ: chính là thánh đạo tám chi phần tức chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm và chánh định.
[Nội dung bài học ngày 27.6.2022]
Chánh mạng là mưu sinh bằng cách chân chánh. Nuôi mạng vốn là một trong những nền tãng quan trọng của kiếp người. Khác hơn các sanh loại khác, loài người đa số có nhiều lựa chọn trong sinh kế. Bản năng tự tồn tại tất nhiên là điều không thể không có nhưng chọn phương thức nuôi thân hay nuôi gia đình mà không gây hại cho chúng sanh khác hoặc tạo những ác nghiệp là điều mà bất cứ người tu tập nào cũng cần phải quyết tâm thực hành.
a. Chánh mạng không chỉ là quan niệm luân lý trong đời sống hằng ngày mà còn là một thuộc tánh của tâm (cetasika), một chi đạo trong bát chi đạo. Đây là những khía cạnh quan trọng mà một người học Phật nghiêm túc không thể không quan tâm.
b. Sự nuôi mạng chơn chánh được đề cập trong kinh có sự khác biệt lớn giữa chánh mạng của người xuất gia và người tại gia. Không thể lấy tiêu chuẩn của tu sĩ áp dụng cho cư sĩ hay ngược lại.
c. Với người cư sĩ thì sinh kế chân chánh nên được hiểu rộng rãi thay vì chỉ có buôn bán. Năm thứ buôn bán nên tránh là buôn bán người, buôn bán thú, buôn bán độc phẩm, buôn bán khí giới, buôn bán rượu, Từ những cách sinh nhai nầy có thể hiểu rộng ra là những gì gây phương hại, đau khổ cho chúng sanh đều nên tránh.
d. Đối với người xuất gia thì chánh mạng rất khác biệt với người cư sĩ. Có nhiều cách nuôi mạng hoàn toàn hợp đạo với người cư sĩ nhưng lại là tà mạng với người xuất gia nhưng chuyên sống bằng nghề làm thuốc, coi bói, làm công ..v.v..
e. Trong kinh ghi lại có trường hợp người đi lính hoặc diễn viên tin rằng nghề nghiệp của mình phục vụ cho người khác nên sẽ được sanh thiên giới sau khi chết. Niềm tin sai lầm đó sẽ dẫn người ấy vào khổ cảnh (….)
f. Nghề nghiệp mưu sinh ảnh hưởng sâu sắc tới nội tâm. Người tu tập cần tìm một phương cách sinh tồn mà không tạo nên những thói quen hay cách sống khiến tâm trí bị ảnh hưởng xấu… Không thể tu tập tiến bộ nếu sinh kế không hiền thiện.
(còn tiếp)
Biên soạn : Tỳ khưu Giác Đẳng
