Lớp Phật Pháp Buddhadhamma
Môn học: Phật Pháp Cơ Bản
Bài học ngày 02.03.2025
Phần VI: ÔN CỐ TRI TÂN
CHẲNG LÀM THÌ KHÔNG AI BIẾT
Sīlavīmaṃsanajātakaṃ(jataka 305)
Ahaṃ raho na passāmi,
suññaṃ vāpi na vijjati.
yattha aññaṃ na passāmi,
asuññaṃ hoti taṃ mayā”ti.
Không có nơi bí mật
Làm ác không ai biết
Ngay cả chỗ không người
Mình làm gì mình biết.
Câu chuyện tiền thân
Có rất nhiều học trò trong trường vốn đã gặp và si tình con gái của sư phụ, nghe vậy bỏ tất cả thì giờ công sức đi tìm những món đồ có giá trị rồi tìm cách đánh cắp. Tới ngày đã định, rất nhiều học trò dâng lên thầy sính lễ với tâm nguyện được kết hôn với tiểu thư con gái sư phụ.
Bấy giờ, ngồi phía trước thầy không xa là một học trò ưu tú vốn rất giỏi nhiều mặt. Người học trò ấy lại ngồi im và rõ ràng không có một phẩm vật gì dâng lên thầy. Vị danh sư thấy vậy hỏi:
“Con không tìm ra món gì à?”
Người học trò thưa rằng:
“Con vốn chẳng đi tìm. Bởi vì thầy có dặn lễ vật phải là món đồ đánh cắp mà hoàn toàn không ai biết. Con tin rằng không có việc xấu nào mình làm mà có thể giữ được bí mật mãi”.
Rồi Ngài đọc bài kệ:
Không có nơi bí mật
Làm ác không ai biết
Ngay cả chỗ không người
Mình làm gì mình biết.
Vị thầy rất hoan hỷ và nói:
“Này con, ta không thiếu tài sản, nhưng ta chỉ muốn kiểm tra phẩm hạnh của các học trò. Ta nhận thấy con xứng đáng với con gái ta hơn ai hết”.
Rồi ông gả con gái cho Bồ-tát. Còn những học trò khác thì bị yêu cầu trả lại tất cả những gì đã lấy.
Câu chuyện thời Đức Phật
Có lần hơn 500 vị Tỳ-kheo sống trong tịnh xá Kỳ Viên vào khoảng nửa đêm, nhiều tỳ khưu khởi lên những suy nghĩ thầm lén về dục vọng (kāmavitakka). Trong đêm ấy, Thế Tôn quan sát tịnh xá bằng thiên nhãn và thấy những vị Tỳ-kheo này như kẻ trộm xuất hiện trong cung điện của một vị Chuyển Luân Vương. Ngài mở cửa hương thất và gọi Tôn giả Ānanda, bảo rằng:
“Này Ānanda, hãy triệu tập tất cả Tỳ-kheo đang sống trong tịnh xá Kỳ Viên đến trước cửa hương thất và sắp xếp chỗ ngồi”.
Khi mọi thứ đã sẵn sàng, Thế Tôn ngồi xuống và nói với toàn thể Tỳ-kheo:
“Chư Tỳ khưu, các bậc trí thời xưa hiểu rằng không có nơi nào bí mật để làm điều bất thiện nên họ không làm điều ác”.
Rồi Ngài thuyết thêm hai bài kệ:
Dù giàu, nghèo, sang hèn
Thiếu thốn hay sung túc
Kẻ vô đạo làm quấy
Hám lợi quên lẽ đạo
Phạm chí bỏ ác pháp
Để đạt đến bờ kia
Bậc kiên trì giữ đạo
Là chí nhân, chí thiện
Kết thúc bài pháp, 500 vị Tỳ-kheo chứng đắc A-la-hán.
Đức Thế Tôn kết luận:
“Thuở ấy, vị thầy là Tôn giả Sāriputta, còn ta chính là người học trò không trộm cắp”.
Tỳ khưu Giác Đẳng phóng tác từ Kinh Bổn Sanh
IF YOU DON’T WANT OTHERS TO KNOW, THEN DON’T DO IT
Sīlavīmaṃsana Jātaka (Jataka 305)
"Ahaṃ raho na passāmi,
Suññaṃ vāpi na vijjati.
Yattha aññaṃ na passāmi,
Asuññaṃ hoti taṃ mayā”.
There is no secret place,
Where evil deeds go unseen.
Even in a place with no one around,
One still knows what one has done”.
The Past Life Story
Once upon a time in Bārāṇasī, there was a renowned teacher who ran a school of higher learning. Over 500 students studied under him out of deep respect. This teacher had a beautiful daughter of extraordinary grace and charm.
One day, he gathered all his students and said:
“My beloved daughter has reached the age of marriage. I will give her hand to the most outstanding student. However, to prove your worthiness, you must bring me a gift—not something bought with money, but something skillfully stolen, without anyone ever knowing about it”.
Hearing this, many students, especially those who had already fallen in love with the teacher’s daughter, eagerly set out to steal valuable objects. They spent all their time and effort finding ways to steal things without being caught.
On the appointed day, many students proudly presented their stolen offerings, each hoping to be chosen as the teacher’s son-in-law.
Among them was one exceptional student, highly skilled in various disciplines. However, he remained silent and presented no gift.
Seeing this, the teacher asked:
“Did you not find anything?”
The student respectfully replied:
“I did not even attempt to steal anything. You instructed us to bring a stolen gift that no one would know about. However, I firmly believe that there is no evil deed that can remain forever hidden”.
Then, he recited this verse:
"There is no secret place,
Where evil deeds go unseen.
Even in a place with no one around,
One still knows what one has done”.
Hearing this, the teacher was delighted and said:
“My son, I am not lacking in wealth. I only wished to test the virtue of my students. Among them all, you alone have proven yourself worthy”.
Thus, he gave his daughter in marriage to the Bodhisatta (the future Buddha). As for the other students, they were instructed to return all they had stolen.
The Story in the Time of the Buddha
Once, more than 500 monks were residing at Jetavana Monastery. Around midnight, some monks began to entertain hidden thoughts of sensual desire (kāmavitakka).
That very night, the Buddha, using His divine eye, observed the monastery. He saw these monks like thieves creeping into the palace of a Universal Monarch.
The Buddha then opened the door of His fragrant chamber and summoned Venerable Ānanda, saying:
“Ānanda, gather all the monks residing in Jetavana Monastery at the entrance of my chamber and arrange seats for them”.
When all was prepared, the Buddha sat down and addressed the monks:
“Monks, the wise of the past understood that there is no secret place for committing evil, and thus they refrained from wrongdoing”.
Then, He recited two verses:
"Whether rich or poor, noble or lowly,
Whether in hardship or in comfort,
The unrighteous, blinded by greed,
Forsake virtue in pursuit of gain”.
"The true Brahmin abandons unwholesome deeds,
To reach the far shore of purity.
The one who upholds the Dhamma,
Is steadfast, truthful, and wise”.
At the end of the discourse, all 500 monks attained Arahantship.
The Buddha concluded:
“At that time, the teacher was Venerable Sāriputta, and I was the student who refused to steal”.
Adapted by Bhikkhu Giác Đẳng from the Jātaka Stories.
Adapted by Bhikkhu Giac Dang from the Jataka Tales.
