Lớp Phật Pháp Buddhadhamma
Môn học: THẮNG PHÁP PHỔ THÔNG
THẮNG PHÁP TẬP YẾU (ABHIDHAMMATTHASAṄGAHA)
Bài 94. Tổng Hợp Các Phân Loại Bất Thiện
- Tứ thủ (upādāna)
Cattāro upādānā: (1) kāmupādānaṃ; (2) diṭṭhupādānaṃ; (3) sīlabbatupādānaṃ; (4) attavādupādānaṃ.
Bốn chấp thủ (upādāna): (1) Dục thủ (kāmupādāna); (2) Kiến thủ (diṭṭhupādāna); (3) Giới cấm thủ (sīlabbatupādāna); (4) Ngã chấp thủ (attavādupādāna).
Chú thích:
Thủ - upādāna – là sự bám cứng, chấp chặt.
Dục thủ (kāmupādāna) là sự ham muốn mãnh liệt đối với dục lạc, mặc dù các chú giải chỉ ra rằng, loại chấp thủ này cũng có thể được hiểu rộng hơn, là sự ham muốn đối với bất kỳ thứ gì trên thế gian.
Kiến thủ (diṭṭhupādāna) là sự bám chấp vào tà kiến, là việc tiếp nhận bất kỳ quan điểm sai lầm nào như chủ nghĩa hư vô, định mệnh, hoặc bất kỳ quan điểm suy đoán nào về sự tồn tại vĩnh viễn hoặc không vĩnh viễn của thế giới, v.v.
Giới cấm thủ (sīlabbatupādāna) là sự chấp trì những hành trì tín ngưỡng mê tín dị đoan như kiêng kỵ, bói toán, cúng kiến… vốn không có giá trị thật sự về chuyển hoá tâm ý. Những kiến chấp này thường dẫn tới sự cực đoan.
Ngã chấp thủ (attavādupādāna) là sự chấp chặt vào ý niệm “cái ta”. Sự chấp thủ này còn được gọi là thân kiến (sakkāyadiṭṭhi) đối với năm uẩn, như định kiến “sắc uẩn là ta, ta là sắc uẩn, trong sắc uẩn có ta, trong ta có sắc uẩn; đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng vậy. Từ những chấp thủ này dẫn tới đoạn kiến, thường kiến. Đôi khi có những hình thái tà kiến hết sức tế nhị như được mô tả trong Kinh Phạm Võng (Brahmajālasutta), Trường Bộ.
Dục thủ là thuộc tánh tham. Kiến thủ, giới cấm thủ, ngã chấp thủ đều là thuộc tánh tà kiến.
Tỳ khưu Giác Đẳng dịch và biên soạn.
