Lớp Phật Pháp Buddhadhamma

Giáo trình Phạn ngữ Pāli

Bài học ngày 26.4.2021

Bài 5. Động từ thì vị lai

Hình thức vĩ ngữ ba ngôi, hai số của thì vị lai:             

              số ít _ số nhiều
Ngôi 3 _issati _ issanti
Ngôi 2 _ issasi _issatha
Ngôi 1 _issāmi _issāma 

Chia thì vị lai các nhóm động từ cơ bản:

√dhāv (chạy) _ cơ bản dhāva
             số ít _ số nhiều
Ngôi 3 dhāvissati _ dhāvissanti 
Ngôi 2 dhāvissasi _ dhāvissatha
Ngôi 1 dhāvissāmi _ dhāvissāma 

√ki (mua) _ cơ bản kinā
             số ít _ số nhiều
Ngôi 3 kinissati _ kinissanti 
Ngôi 2 kinissasi _ kinissatha
Ngôi 1 kinissāmi _ kinissāma 

√dis (thuyết giảng) _ cơ bản dese
             số ít _ số nhiều
Ngôi 3 desessati _ desessanti
Ngôi 2 desessasi _ desessatha
Ngôi 1 desessāmi _ desessāma 

√kar (làm) _ cơ bản karo
             số ít _ số nhiều
Ngôi 3 karissati _ karissanti 
Ngôi 2 karissasi _ karissatha 
Ngôi 1 karissāmi _ karissāma 

√hū (là) _ không có hình thức cơ bản
(động từ hoti là động từ bất qui tắc)
             số ít _ số nhiều
Ngôi 3 hessati, hehissati _ hessanti, hehissanti 
Ngôi 2 hessasi, hehissasi _ hessatha, hehissatha 
Ngôi 1 hessāmi, hehissāmi _ hessāma, hehissāma 

Các dạng động từ cơ bản có tận cùng là a, ā, o (dhāva, kinā, karo) khi ghép với vĩ ngữ thì vị lai (issati, issanti…) thì nguyên âm tận cùng của động từ cơ bản ấy thường bị xoát mất. Thí dụ: dhāvissati, kinissati, karissati… Động từ bất qui tắc không theo luật nầy.

Bài tập 5

A. Dịch sang tiếng việt:

1. Ahaṃ vasissāmi

2. Tumhe gacchissatha

3. Te āgacchissanti

4. Mayaṃ nisīdissāma

5. Tvaṃ sayissasi

6. Ahaṃ uṭṭhahissāmi

7. Te apagacchissanti

8. Ahaṃ jānissāmi

9. Te jinissanti

10. Tumhe suṇissatha

B. Dịch sang tiếng Pāli:

1. Tôi sẽ biết

2. Họ sẽ thắng

3. Nó sẽ che đậy

4. Tôi sẽ tu tập

5. Chúng sẽ trộm

6. Vị ấy sẽ giảng

7. Chúng tôi sẽ thu nhặt

8. Tôi sẽ đạt đến

9. Nó sẽ là

10. Họ sẽ làm

Ye ca buddhā atītā ca ye ca buddhā anāgatā paccuppannā ca ye buddhā ahaṃ vandāmi sabbadā.

Ye ca dhammā atītā ca ye ca dhammā anāgatā paccuppannā ca ye dhammā ahaṃ vandāmi sabbadā.

Ye ca saṅghā atītā ca ye ca saṅghā anāgatā paccuppannā ca ye saṅghā ahaṃ vandāmi sabbadā.

Biên soạn giáo trình : Tỳ kheo Tuệ Siêu